سرطان چشم یک بیماری نادر است که بخش های مختلف اندام بینایی را تحت تأثیر قرار می دهد. سرطان های چشمی از جمله بیماری های جدی در حوزه چشم پزشکی هستند که سلامت بینایی و حتی زندگی فرد را تحت تأثیر قرار می دهند. سرطان چشم از ساختار خود چشم یا بافت های اطراف آن نشأت می گیرد و انواع مختلفی دارد که هر یک علائم خاصی دارند و با روش های مختلف درمان می شوند.
از جمله رایج ترین انواع سرطان چشمی می توان به ملانوما، لنفوم، کارسینوم سلول بازال و رتینوبلاستوم اشاره کرد که بخش های مختلف چشم را در کودکان و بزرگسالان درگیر می کنند. درمان سرطان های چشم نیز بستگی به نوع، مرحله و محل تومور دارد. برای درمان این سرطان ها معمولاً ترکیبی از روش های جراحی، پرتودرمانی، شیمی درمانی و غیره مورد استفاده قرار می گیرد. تشخیص زود هنگام و مراجعه به موقع به متخصص چشم در موفقیت درمان بسیار حائز اهمیت است.
سرطان چشم چیست؟
سرطان چشم زمانی رخ می دهد که سلول های برخی از بخش های چشم شروع به تقسیم و تکثیر خارج از کنترل می کنند و در نهایت توده ای به نام تومور تشکیل می دهند. سلول های سرطانی همچنین می توانند از طریق جریان خون و سیستم لنفاوی به چشم ها منتقل شوند که به آن متاستاز می گویند. سرطان های چشم نیز می توانند به قسمت های دیگر بدن سرایت کنند.
علائم سرطان چشم
علائم سرطان چشم بسته به نوع و محل تومور متفاوت است. تغییرات در بینایی و ظاهر چشم، تاری دید، از دست دادن ناگهانی بینایی یا لکه هایی در میدان دید، جرقه های نور یا خطوط ناخوانا در چشم شایع ترین علائم هستند.
تغییرات در چشم مثلا وجود یک لکه تیره در حال رشد روی عنبیه، تغییر مردمک از نظر اندازه یا شکل، قرمزی یا تورم چشم، درد و ترشحات غیر معمول و احساس جسم خارجی برخی دیگر از علائم سرطان چشم هستند.
بخوانید:
انواع سرطان چشم و روش درمان آن
سرطان های چشمی نادر ولی جدی هستند و از نظر منشاء متفاوت بوده و به روش های مختلفی درمان می شوند که در ادامه شرح داده شده است.
ملانوم چشمی
ملانوم چشمی رایج ترین سرطان اولیه داخل چشم است که معمولا بزرگسالان را درگیر می کند. ملانوم از سلول های ملانوسیت تولید کننده رنگدانه چشم در عنبیه، جسم مژگانی یا مشیمیه نشات می گیرد. رشد این تومور آهسته است اما به راحتی متاستاز می دهد. ملانوم چشمی با پرتودرمانی، جراحی و پیگیری و درمان متاستاز درمان می شود.
کارسینوم سلول سنگفرشی چشم
کارسینوم سلول سنگفرشی چشم یک تومور بدخیم اپیتلیالی است که معمولاً از ملتحمه (پوشش بیرونی چشم) یا پوست پلک شروع می شود. این سرطان در افراد مسن، سیگاری ، افرادی که بیش از حد در معرض آفتاب یا دچار نقص ایمنی هستند شایع تر است.
روش درمان برداشتن کامل تومور همراه با حاشیه سالم بافت برای جلوگیری از عود آن، کرایوتراپی، پرتودرمانی و درمان موضعی با کرم های ضد سرطان است.
لنفوم چشمی
لنفوم چشمی نوعی سرطان سلول های لنفاوی است که در بخش های مختلف مثل ملتحمه، داخل چشم (ویتره، شبکیه) یا اطراف چشم (مدیاستین، غدد لنفاوی) ظاهر شود. بیشتر در افراد مسن و مبتلا به بیماری نقص ایمنی شایع است و رشد آهسته ای دارد. پرتو درمانی، شیمی درمانی سیستمیک یا داخل وریدی، ایمونوتراپی، تزریق داروهای ضد سرطان داخل چشم بر اساس وضعیت بیمار، درمان های انتخابی هستند.
رتینوبلاستوما
رتینوبلاستوما شایع ترین تومور بدخیم شبکیه در کودکان زیر ۵ سال است که ممکن است ارثی یا غیر ارثی باشد. این بیماری ناشی از جهش در ژن RB1 است که معمولا با قرمزی و تورم چشم مشخص می شود و در موارد پیشرفته باعث بزرگ شدن چشم می شود. شیمی درمانی سیستمیک، لیزر درمانی، کرایوتراپی و پرتودرمانی برای نابودی تومورهای کوچک و جراحی برای تومور خیلی بزرگ انجام می شود.
متاستاز به چشم
سرطان هایی که قسمت های دیگر بدن مانند پستان، ریه و کبد را درگیر می کنند، می توانند به چشم متاستاز دهند. مهمترین علامت درگیری چشم شامل کاهش سریع بینایی، درد، قرمزی چشم است. درمان سرطان اولیه با شیمی درمانی و کنترل ضایعات چشمی با پرتودرمانی در این شرایط انجام می شوند.
بخوانید:
ناخنک چشم و روش های درمان آن – آیا خطرناک است؟
هزینه عمل آب مروارید در تهران چقدر است؟ شرایط بیمه و مقدار پوشش آن
اهمیت تشخیص زودهنگام سرطان های چشمی
تشخیص زودهنگام سرطان های چشم مانند سایر بیماری ها شانس درمان موفقیت آمیز را افزایش می دهد. بنابراین معاینات منظم چشم در صورت مشاهده علائم بسیار حیاتی است. پزشک آزمایش های مختلفی برای تشخیص سرطان چشم انجام می دهد.
روش های درمان سرطان های چشمی
درمان سرطان چشم به نوع و مرحله سرطان بستگی دارد. گزینه ها شامل پرتودرمانی، جراحی و شیمی درمانی است. درمان‌های لیزری و درمان های هدفمند نیز استفاده می شوند.
ریسک فاکتورهای سرطان های چشمی
چشم‌های روشن، پوست سفید و سن بالا برخی از ریسک فاکتورهای سرطان چشم هستند. قرار گرفتن بیش از حد در معرض اشعه ماوراء بنفش و برخی جهش های ژنتیکی نیز خطر ابتلا را افزایش می دهند.
برای کاهش خطر از چشم های خودتان در برابر آفتاب محافظت کنید. از تخت های برنزه نیز پرهیز کنید زیرا احتمال بروز سرطان را افزایش می دهد. سبک زندگی سالم می تواند خطر ابتلا را کاهش دهد. بنابراین رژیم غذایی متعادل داشته باشید و مرتباً ورزش کنید.
آیا سرطان‌های چشمی کشنده هستند؟
بله بعضی از سرطان های چشمی می توانند کشنده باشند، خصوصا اگر دیر تشخیص داده شوند یا به سایر نقاط بدن (متاستاز) گسترش پیدا کنند. ملانوم، رتینوبلاستوما و لنفوم چشمی تومورهای خطرناکی هستند که زندگی فرد را در صورت عدم درمان تهدید می کنند. بنابراین اگر علائم غیر طبیعی چشمی را تجربه می کنید حتماً به چشم پزشک مراجعه کنید. پیشگیری از پیشرفت سرطان و درمان زود هنگام آن می تواند زندگی شما را نجات دهد.
بخوانید:
جدیدترین روش‌های درمانی سرطان های چشمی
درمان هدفمند با استفاده از داروهایی که جهش های خاص را در سلول‌های سرطانی هدف قرار می دهند و ایمونوتراپی با تحریک سیستم ایمنی بدن جهت شناسایی و از بین بردن سلول‌های سرطانی درمان های پیشرفته سرطان های چشم هستند.
پرتودرمانی پیشرفته با هدایت تصویری، پرتودرمانی استریوتاکتیک، جراحی میکروسکوپی و کم تهاجمی و فناوری نانو در دارورسانی به سلول های سرطانی به دلیل عوارض کمتر برای سرطان های چشم مورد استفاده قرار می گیرند.
منبع:
https://www.drrobertogarcia.com/en/eye-cancer-symptoms-you-should-know-about/
