عمل PRK (Photorefractive Keratectomy) یکی از روشهای رایج برای اصلاح عیوب انکساری چشم مانند نزدیکبینی، دوربینی و آستیگماتیسم است. پس از انجام این جراحی، رعایت مراقبتهای خاصی برای تسریع روند بهبودی و جلوگیری از عوارض ضروری است. در این مقاله به طور جامع و کامل به نکات مراقبتی پس از عمل PRK خواهیم پرداخت.
مراقبت های اولیه پس از عمل PRK
1. استراحت مطلق چشم
بعد از انجام عمل PRK، چشمها به زمان برای بهبودی نیاز دارند. در ۲۴ تا ۴۸ ساعت اول پس از جراحی:
- تا حد امکان چشمها را ببندید و استراحت کنید.
- از تماشای تلویزیون، کار با گوشی و کامپیوتر خودداری کنید.
- سعی کنید در محیطی تاریک و آرام قرار بگیرید.
2. استفاده منظم از داروهای تجویزی
پزشک شما پس از جراحی، داروهای چشمی تجویز میکند که شامل:
- قطرههای آنتیبیوتیک: برای جلوگیری از عفونت.
- قطرههای ضدالتهاب (کورتیکواستروئیدی): برای کاهش التهاب و سرعتبخشیدن به ترمیم قرنیه.
- قطرههای اشک مصنوعی: برای جلوگیری از خشکی چشم و بهبود راحتی.
- داروهای مسکن در صورت نیاز برای کاهش درد و ناراحتی.
3. جلوگیری از تماس با آب و آلودگیها
- در روزهای ابتدایی از شستن صورت به گونهای که آب وارد چشمها شود خودداری کنید.
- هنگام حمامکردن، از ورود شامپو و صابون به چشم جلوگیری کنید.
- از شناکردن در استخر و دریا تا چند هفته پرهیز کنید.
4. محافظت از نور و اشعههای مضر
- بعد از عمل PRK، حساسیت به نور افزایش مییابد. بنابراین، همیشه از عینک آفتابی با UV بالا استفاده کنید.
- از نگاه مستقیم به نورهای شدید و صفحههای نمایش دیجیتال پرهیز کنید.
- در مواقع ضروری از کلاه لبهدار برای حفاظت بیشتر از چشمها استفاده کنید.
5. جلوگیری از فشار بر چشم
- از مالیدن چشمها به شدت خودداری کنید، زیرا این کار ممکن است به قرنیه آسیب برساند.
- از خمشدن بیش از حد و بلندکردن اجسام سنگین پرهیز کنید.
- هنگام خوابیدن، سر را بالاتر از بدن قرار دهید تا از تورم و افزایش فشار داخل چشمی جلوگیری شود.
بخوانید:
هفتههای پس از عمل PRK
1. رعایت رژیم غذایی مناسب
- مصرف غذاهای حاوی ویتامین A و C مانند هویج، اسفناج، پرتقال و کیوی به بهبود سریعتر قرنیه کمک میکند.
- نوشیدن آب کافی برای جلوگیری از خشکی چشم و تسهیل روند ترمیم ضروری است.
- از مصرف غذاهای پرنمک و چرب که ممکن است موجب التهاب شوند خودداری کنید.
2. محدودیت در استفاده از وسایل دیجیتالی
- در هفته اول، زمان استفاده از کامپیوتر و گوشی را به حداقل برسانید.
- هنگام استفاده از صفحه نمایش، هر ۲۰ دقیقه یکبار استراحت کنید و پلک بزنید.
- نور صفحه نمایش را کاهش داده و از فیلترهای کاهش نور آبی استفاده کنید.
3. مراجعه منظم به پزشک
اولین ویزیت معمولاً یک روز بعد از عمل است. از این زمان به بعد، ویزیتهای هفتگی و ماهانه بر اساس دستور پزشک انجام میشود.
در صورت تجربه علائمی مانند کاهش ناگهانی بینایی، درد شدید، ترشح غیرطبیعی یا قرمزی شدید، بلافاصله به پزشک مراجعه کنید.
چند ماه بعد از عمل PRK
9. بازگشت تدریجی به فعالیتهای روزمره
- پس از ۱ تا ۲ هفته، بیشتر افراد میتوانند به فعالیتهای معمول خود بازگردند.
- بازگشت به ورزشهای سبک مانند پیادهروی پس از یک هفته امکانپذیر است، اما برای ورزشهای شدیدتر مانند بدنسازی، حداقل یک ماه صبر کنید.
- رانندگی تا زمانی که پزشک تأیید کند، ممنوع است.
10. بهبود تدریجی بینایی
- بینایی شما در هفتههای اول پس از عمل PRK ممکن است دچار نوساناتی شود، اما این وضعیت طبیعی است.
- بهبود کامل بینایی ممکن است بین ۳ تا ۶ ماه طول بکشد.
- خشکی چشم ممکن است تا چندین ماه ادامه داشته باشد؛ بنابراین، استفاده از اشک مصنوعی را فراموش نکنید.
بخوانید:
پاسخ به تمامی سوالات در مورد عمل لیزیک چشم
چرا مراقبت ها بعد از عمل prk مهم است؟
مراقبتهای بعد از عمل PRK بسیار مهم هستند، زیرا این جراحی مستقیماً روی قرنیه انجام میشود و روند بهبود آن زمانبر است. دلایل اهمیت مراقبتهای پس از عمل شامل موارد زیر است:
1. جلوگیری از عفونت
چشم پس از PRK به دلیل حذف لایه سطحی قرنیه، بسیار حساس و مستعد عفونت است. استفاده از قطرههای آنتیبیوتیک و پرهیز از تماس با آلودگیها از بروز عفونت جلوگیری میکند.
2. کاهش التهاب و درد
PRK ممکن است در روزهای اول موجب احساس سوزش، درد و التهاب شود. مصرف داروهای ضدالتهاب و مسکنها به کاهش این علائم کمک میکند.
3. پیشگیری از خشکی چشم
خشکی چشم یکی از عوارض رایج بعد از PRK است. استفاده از اشک مصنوعی و پرهیز از کار طولانیمدت با صفحهنمایش به حفظ رطوبت چشم کمک میکند.
4. بهبود سریعتر و نتیجه بهتر
استراحت کافی، پرهیز از مالیدن چشم و محافظت از نور شدید باعث میشود قرنیه سریعتر ترمیم شود و نتیجهی نهایی بهتر باشد.
5. کاهش خطر عوارض جانبی
عدم رعایت مراقبتهای پس از جراحی ممکن است منجر به مشکلاتی مانند تاری دید طولانیمدت، التهاب شدید و حتی بازگشت شماره چشم شود.
6. تثبیت بینایی و بهبود کیفیت دید
نتیجه نهایی عمل PRK معمولاً طی چند ماه مشخص میشود. رعایت نکات توصیهشده توسط پزشک باعث بهبود تدریجی و تثبیت بینایی میشود.
با عوارض عمل PRK آشنا شوید
۱. درد و ناراحتی
در روزهای اول، به دلیل حذف لایه سطحی قرنیه، احساس درد، سوزش و اشکریزی طبیعی است.
معمولاً طی ۳ تا ۵ روز کاهش مییابد.
۲. تاری دید و نوسانات بینایی
در هفتههای اول، بینایی ممکن است تاری یا نوسانی باشد.
وضوح دید معمولاً پس از چند هفته تا چند ماه تثبیت میشود.
۳. حساسیت به نور (فتوفوبیا)
بعد از PRK، چشمها نسبت به نور شدید حساستر میشوند.
استفاده از عینک آفتابی با UV بالا به کاهش این حساسیت کمک میکند.
۴. خشکی چشم
کاهش تولید اشک ممکن است باعث احساس خشکی و سوزش شود.
استفاده از اشک مصنوعی تا چندین ماه ضروری است.
۵. احتمال عفونت یا التهاب
اگر مراقبتهای بهداشتی رعایت نشود، ممکن است عفونت یا التهاب قرنیه ایجاد شود.
استفاده منظم از قطرههای آنتیبیوتیک و ضدالتهاب از این مشکل جلوگیری میکند.
۶. ایجاد هاله و خیرگی در شب
برخی افراد پس از PRK در شبها هاله یا پخش نور (Glare & Halos) را تجربه میکنند.
این مشکل معمولاً با گذشت زمان کاهش مییابد.
۷. کندی روند بهبودی
در مقایسه با لازیک، روند بهبودی PRK طولانیتر است و ممکن است چندین هفته تا چند ماه طول بکشد تا بینایی کاملاً پایدار شود.
۸. بازگشت جزئی شماره چشم
در برخی موارد، ممکن است شماره چشم کمی بازگردد، بهویژه اگر شماره چشم قبل از جراحی بالا بوده باشد.
۹. ایجاد کدورت قرنیه (Haze)
در برخی بیماران، ممکن است در قرنیه کدری خفیف (Haze) ایجاد شود، اما معمولاً با داروهای استروئیدی و گذشت زمان برطرف میشود.
۱۰. احتمال نیاز به عمل مجدد
در موارد نادر، اگر اصلاح بینایی بهطور کامل انجام نشود، ممکن است به جراحی تکمیلی نیاز باشد.
عارضه | توضیحات | احتمال بروز |
---|---|---|
درد و ناراحتی | احساس سوزش، اشکریزی و درد در روزهای اول | شایع (بالا) |
تاری دید و نوسانات بینایی | تاری موقت و تغییر وضوح دید طی چند هفته | شایع (بالا) |
حساسیت به نور | افزایش حساسیت به نور و نیاز به عینک آفتابی | متوسط تا بالا |
خشکی چشم | کاهش تولید اشک و احساس خشکی و سوزش | شایع (بالا) |
عفونت یا التهاب | قرمزی، درد شدید و احتمال ترشح غیرطبیعی | نادر (کم) |
هاله و خیرگی در شب | مشاهده هاله اطراف نورها در تاریکی | متوسط (متوسط) |
کندی روند بهبودی | تثبیت بینایی طی چندین هفته تا ماهها | متوسط (متوسط) |
بازگشت جزئی شماره چشم | احتمال کاهش تأثیر اصلاح بینایی | نادر تا متوسط |
کدورت قرنیه (Haze) | کدری خفیف در قرنیه که معمولاً رفع میشود | کم (نادر) |
نیاز به عمل مجدد | در موارد نادر، نیاز به جراحی تکمیلی | خیلی نادر |
دیگر سوالات در مورد جراحی PRK
بهبود تاری دید بعد از PRK؟
تاری دید بعد از عمل PRK طبیعی است و معمولاً بهتدریج در طی چند هفته تا چند ماه بهبود مییابد. روند رفع تاری به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله میزان اصلاح بینایی، وضعیت ترمیم قرنیه و رعایت مراقبتهای بعد از عمل.
- هفته اول: تاری دید شدید است و ممکن است دید شما نسبت به قبل از جراحی کمی بدتر به نظر برسد.
- ۲ تا ۴ هفته بعد از عمل: دید بهتدریج بهتر میشود اما هنوز ممکن است نوساناتی داشته باشد. حساسیت به نور و مشکل در دید شبانه ممکن است ادامه داشته باشد.
- ۱ تا ۳ ماه بعد از عمل: اکثر افراد شاهد بهبود چشمگیری در بینایی هستند. تاری دید بهتدریج کمتر شده و بینایی واضحتر میشود.
- ۳ تا ۶ ماه بعد از عمل: بینایی به حالت پایدار نزدیک میشود. در موارد نادر، ممکن است تا ۶ ماه طول بکشد تا تاری کاملاً برطرف شود.
چه قطره های بعد عمل prk باید استفاده کنیم؟
پس از عمل PRK، پزشک معمولاً قطرههای زیر را برای کمک به بهبود چشم و کاهش ناراحتی تجویز میکند:
- قطرههای آنتیبیوتیک (مثل افلوکساسین یا توبرامایسین) : برای جلوگیری از عفونت.
- قطرههای استروئیدی (مثل فلورومتولون یا پردنیزولون) : برای کاهش التهاب.
- قطرههای اشک مصنوعی (مثل هایپوتیرز یا ارتلاک ادونسد) : برای جلوگیری از خشکی چشم.
- قطرههای بیحسکننده (فقط در روزهای اول و با دستور پزشک) : برای کاهش درد.
عینک مناسب بعد عمل prk؟
بعد از عمل PRK، استفاده از عینک مناسب برای محافظت از چشم ها و بهبود سریع تر بسیار مهم است. این نکات را در نظر بگیرید:
عینک آفتابی (ضروری در روزها و ماههای اول)
- UV 100% (محافظت کامل در برابر اشعه ماوراءبنفش)
- عدسیهای پلاریزه (برای کاهش حساسیت به نور)
- فریم بزرگ و فیتشده (برای جلوگیری از ورود باد و گردوغبار)
- مدت استفاده: حداقل ۳ تا ۶ ماه در فضای بیرون، حتی در روزهای ابری
عینک طبی (در صورت نیاز)
- اگر بعد از بهبودی دچار نزدیک بینی یا آستیگماتیسم باقیمانده باشید، پزشک ممکن است عینک طبی تجویز کند.
- تا زمانی که دید شما ثابت نشده، بهتر است از لنز تماسی استفاده نکنید.
منبع:
https://my.clevelandclinic.org/health/procedures/photorefractive-keratectomy-prk-eye-surgery
https://myhealth.alberta.ca/Health/aftercareinformation/pages/conditions.aspx?hwid=zy1446